Tác giả: Nguyễn Thanh Liêm, Phan Thị Hiền, Nguyễn Gia Khánh, Nguyễn Thanh Liêm

Tóm tắt
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng có thể gặp ở mọi lứa tuổi và ưu thế ở trẻ bú mẹ, có thể không có biểu hiện lâm sàng đến chậm phát triển thể chất, viêm thực quản. Mục đích nghiên cứu là đánh giá hiệu quả của phác đồ bao gồm Domperidone, Gastropulgit và Omeprazol trong điều trị viêm thực quản do trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ trên 1 tuổi.
Đối tượng và phương pháp: 8 trẻ trên 1tuổi có biểu hiện lâm sàng gợi ý được đo được chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản bệnh lí và viêm thực quản bằng đo pH và nội soi thực quản. Tất cả 8 trẻ được điều trị bằng Domperidone, Gastroulgit, Omeprazol trong 8 tuần. Đo pH thực quản và nội soi thực quản kiểm tra được thực hiện vào thời điểm khi ngừng điều trị 2 tuần.
Kết quả: 8 trẻ ( 5 nam, 3 nữ), 14 tháng đến 14 tuổi). Trước điều trị, chỉ số trào ngược trung bình là 17.7 % (9.7% đến 47.9%) và tỷ lệ viêm thực quản là 100%. Sau điều trị, chỉ số trào ngược trung bình là 6.7% (1% đến 20.4%) và tỷ lệ viêm thực quản là 12.5%.
Kết luận: phác đồ Domperidon, Gastropulgit và Omeprazol đạt được hiệu quả tốt và an toàn ở trẻ trên 1 tuổi có trào ngược dạ dày thực quản kèm theo biến chứng viêm thực quản.
1. Đặt vấn đề
Trào ngược dạ dày thực quản có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên hay gặp nhất ở trẻ bú mẹ với tỷ lệ 8%, lâm sàng đa dạng với các trào ngược sinh lí cơ hội, chậm phát triển thể chất, nôn máu, hẹp thực quản, ngừng thở và thậm trí đột tử. Dẫu sao việc áp dụng tư thế, chia nhỏ khẩu phần ăn, bữa ăn tăng độ quánh cũng có hiệu quả, do vậy, điều trị bằng thuốc chỉ áp dụng đối trong trường hợp không đáp ứng với các biện pháp trên hoặc có biến chứng. Trước kia, Cisaprid là sự lựa chọn số một trong điều trị trào ngược dạ dày thực quản, nhưng do tác dụng phụ làm loạn nhịp tim nên không được chỉ định rộng rãi nữa (7). Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về điều trị trào ngược dạ dày thực quản với mục đích giảm số lượng lượng trớ, bảo vệ niêm mạc thực quản, giảm độ axit của chất trào ngược lên thực quản (3). Tuy nhiên, ở Việt nam chưa có một nghiên cứu nào về vấn đề này ở trẻ em, vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu bước đầu đánh giá hiệu quả của phác đồ 3 thuốc Domperidone, Gastropugit và Omeprazol trong điều trị viêm thực quản do trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ trên 1 tuổi.
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Đối tượng:
Đối tượng bao gồm 8 trẻ (5 nam và 3 nữ) từ 14 tháng đến 14 tuổi có biểu hiện lâm sàng gợi ý như nôn trớ, nôn máu, chậm phát triển thể chất, viêm đường hô hấp tái diễn được chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản và viêm thực quản bằng đo pH, nội soi thực quản và được điều trị Motilium, Gastropulgit, Omeprazol trong 8 tuần.
Tiêu chuẩn chọn: – chỉ số trào ngược trước điều trị > 6% (4)
– nội soi trước điều trị có viêm thực quản
– tuân thủ phác đồ điều trị phối hợp 3 thuốc gồm Domperidone 1mg/kg/ngày chia 3 lần trước ăn 15 phút, Gastropulgit 250mg/kg/ngày chia 3 lần sau ăn 1 giờ, Omeprazol 250 mg/kg/ngày buổi tối kết hợp với chế độ ăn và tư thế trong 8 tuần
– Đo pH thực quản và nội soi thực quản kiểm tra được thực hiện vào thời điểm 2 tuần sau khi ngừng điều trị.
Tiêu chuẩn loại trừ: – các bệnh nhân ≤ 12 tháng tuổi
– dị tật tiêu hoá trên như thoát vị hoành, teo thực quản
– nôn đã có nguyên nhân do viêm dạ dày ruột, viêm não, u não…
Không tính vào nghiên cứu các bệnh nhân không phù hợp các tiêu chuẩn trên.
*** Điều trị tư thế: để trẻ nằm ngửa hoặc nghiêng trái với đầu cao 30 độ đặc biệt sau khi ăn hoặc về ban đêm ( 3, 7).
*** Điều trị về chế độ ăn uống: tránh xa thuốc lá, các nguyên nhân chèn ép vào bụng quá chặt, tránh cho trẻ khỏi nuốt phải hơi và bế đứng vỗ lưng đến khi trẻ ợ hơi, tăng độ quánh (3), chia nhỏ khẩu phần ăn, gỉam tiêu thụ mỡ, chocolat, bạc hà, cam thảo, nước cam, đồ uống có gaze, thuốc lá…(7)
Địa điểm lựa chọn đối tượng nghiên cứu: Bệnh viện Nhi trung ương.
2. Phương pháp
Nghiên cứu can thiệp tiến cứu mô tả để đánh giá hiệu quả trước và sau điều trị.